İdrar yolu enfeksiyonu ve inkontinans (idrar tutamama)

deneyimliyorsanız, yaşama riskinizin de fazla olduğunu biliyor muydunuz? Bunun farklı nedenleri olsa da, neyse ki enfeksiyonu önlemek için yapabileceğiniz şeyler mevcuttur.

İdrar Yolu Enfeksiyonu nedir?

İYE, idrar yoluna girerek enfeksiyon oluşturan zararlı bakterilerin yol açtığı bir durumdur. Çoğu durumda aşağı idrar yolunu işgal eden bakteriler, kendi vücudumuzdan gelir.
 
İYE’ye neden olabilen farklı bakteri türleri olsa da bunlardan en yaygını, normalde bağırsakta yaşayan ve üretra dışkı ile temas ettiğinde idrar yolunu enfekte edebilecek olan E. Coli’dir. Fakat bazen durumdan diğer bakteri türleri de sorumlu olabilir. 
 
Mesane enfeksiyonunun en yaygın belirtisi nedir?
  • İdrar sırasında acı veya yanma hissi duyma 
  • Sık sık idrara çıkma veya sürekli olarak idrar ihtiyacı hissetme 
  • Her seferinde az miktarda idrar yapma 
  • İdrarda kan izleri 
  • Koyu renk, bulanık veya yoğun kokulu idrar 
  • Ateş olmamasına rağmen üşüme hissetme 
  • Ani idrar inkontinansı (idrar tutamama) 

Alt ve Üst İYE arasındaki fark nedir?

En yaygın İYE türü, bakterilerin üretra ve mesaneyi enfekte ettiği Alt İdrar Yolu Enfeksiyonu’dur. Tedavi edilmeyen şiddetli enfeksiyonlar, sidik borularında ve böbreklerde üst taraflara doğru sıçrayarak Üst İYE’ye yol açar. Böyle bir durumda, sırt ağrısı, bulantı ve ateş gibi daha ciddi belirtiler görülebilir. Bu tür böbrek enfeksiyonları böbreğe zarar verebilir veya böbrek yetmezliğine yol açabilir. Bunlar tedavi edilmediklerinde, enfeksiyonun kan dolaşımına sıçradığı ürosepsise neden olurlar. Bu durum yoğun bakım gerektirir.

Belirtiler her zaman aynı mıdır?

Bağışıklık sistemi zayıf olan veya Diabetes Mellitus hastası bazı yaşlı kişiler oldukça belirsiz ve neredeyse alakasız belirtiler yaşayabilir. Semptomlar arasında durumlarının genel olarak kötüye gitmesi, akıl karışıklığı, bulantı, baş dönmesi, ani (idrar tutamama) veya inkontinans (idrar tutamama) durumunun ciddiyetinin artması gibi örnekler gösterilebilir. Bu kişiler için neyin normal olduğunu bilmek ve hızlı bir teşhis ve tedavi için durumlarındaki değişiklikleri fark etmek önemlidir.

İYE ile karıştırılabilecek durumlar

İdrar yolunda yer alan ve “faydalı” bakteri olarak da bilinen Asymptomatic Bacteriuria, antibiyotik tedavisi gerektirmeyen zararsız bir durumdur. Bu bakterilerin, bazı insanlarda idrarda koku oluşturması dışında herhangi bir belirtisi yoktur. Yani pozitif bir çubuk testi sonucu nitrit ve/veya lökosit) başka belirti görülmediği takdirde devam eden bir İYE riski olduğunu kanıtlamaz. 
 
Susuz kalma da koyu renk, bulanık ve kötü kokulu idrara neden olabilir. Bu nedenle bol bol su içmeyi unutmayın.

Kimler risk altındadır?

İYE’ler her yaştan insanı etkileyebilse de, belirli gruplar daha büyük risk altındadır.
 
Kadınların İYE sorununa daha meyilli olmasının nedeni, kadın vücudunun anatomisine bağlıdır. Üretra, erkeklerde olduğundan daha kısadır ve ayrıca, bakterilerin idrar yolunu işgal edebileceği anüse daha yakındır. Kadınlarda östrojen hormonu yaş ilerledikçe azalır. Bu da idrar yolunun kenarlarının incelmesi ve kurumasına neden olur. Koruyucu mukoza zarı veya mukoza da daha az asitli hale gelerek enfeksiyonla savaşma yetisi azalır. Östrojen hormonu tedavisinin İYE sorununu önlemek için tavsiye edilmesinin nedeni budur.
 
İYE şikayeti yaşaması olası diğer insanlar ise, diabetes mellitus hastası yaşlılar, kalıcı kateter kullananlar, fazla hareket etmeyen veya hasta kişilerdir. 
 
Bakterilerin kalan idrarda üreyebilmesi nedeniyle İYE riskini artırabilecek bir başka durum da mesaneyi tamamen boşaltamamaktır. Artık idrar, idrar yolunun normal fonksiyonunu etkileyen kabızlık, büyüyen bir prostatın akışı engellemesi veya sarkma, omurilik zedelenmesi veya sinir zedelenmesi gibi nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir. 

İnkontinans (idrar tutamama) ile bir bağlantı var mı?

İdrar inkontinansı (idrar tutamama), her yaştan herkesi etkileyebilse de, bizler yaşlandıkça ve diğer tıbbi durumlarla bağlantı halinde daha da sıklaşabilir. Bu nedenle, idrar inkontinansı (idrar tutamama) yaşayan kişilerin, daha yüksek İYE riskine katkıda bulunabilecek olan ek sorunlar deneyimlemesi nadir rastlanan bir olay değildir. Bazı örnekler arasında mesaneyi tamamen boşaltamama, bağışıklık sistemi fonksiyonlarında azalma ve kronik hastalıklar bulunabilir. Bağırsak inkontinansı (idrar tutamama), İYE riskini artıran bir diğer faktördür.  

İYE nasıl önlenebilir?

Önlemenin en iyi yöntemi, jenital bölgeyi temiz ve sağlıklı, enfeksiyona karşı kendi kendini koruyabilecek durumda tutmaktır. Ayrıca bol bol su içerek bakterileri atmaya çalışın! Son olarak da mesanenizin tamamen boşaltıldığından emin olun; bakteriler geride kalan idrarda çoğalabilir. 
 
İYE’lerden kaçınma konusunda bir kaç ipucu:
  • İyi hijyen, İYE sorununu önlemenin en kolay yoludur.
  • Önden arkaya doğru silme yaparak bakterilerin idrar yoluna geçmesini önleyin 
  • Kullanılmış (idrar tutamama) ürünlerini önden arkaya doğru bir hareketle çıkarın 
  • Dengesizlik ve tahrişe yol açabileceğinden dolayı hassas jenital bölgenizi fazla yıkamamaya veya tahriş edici sabunlar kullanmamaya dikkat edin.
  • Cilt hassas ise temizlik için TENA Vücut Temizleme Kremi’ni, koruma içinse TENA bariyer kremini kullanın
  • Bakteriler nemli alanlarda daha çabuk ürediğinden dolayı hijyen ürünlerini değiştirirken cildi iyice kurutun.
  • Bol bol su içmeyi unutmayın. 
  • Mesanenizi tamamen boşaltamıyorsanız, tuvaletteyken, dizler bükülü bir şekilde hafifçe öne eğilerek ve ayaklar yerde veya bir taburede durur halde bir pozisyon alarak oturun. Ayrıca o son damlaların da dışarı çıkmasını sağlamak için bir kaç kez ayağa kalkıp tekrar oturabilirsiniz.
  • Kuru bir yüzeye sahip yüksek kaliteli, nefes alabilir TENA inkontinans (idrar tutamama) ürünlerini kullanın 
  • İYE sorununu önlemek için genellikle vajinal östrojen tedavisi önerilir.