İdrar kokusu neden olur ?

Yoğun idrar kokusu bize ne söyler?

Yeteri kadar sıvı tükettiyseniz (günde bir buçuk ile iki litre arası) ve mesanenizi düzenli aralıklarla boşalttıysanız yeni idrarın kokusu genellikle nötrdür. Ancak, bazen yeni idrarın bile yoğun bir kokusu olabilir ve bunun birçok sebebi olabilir.

İdrarda farklı kokular

Geçmişte idrar, hastalıkları teşhis etmek ve vücudunuzda yanlış giden bir şey olup olmadığı hakkında ipucu elde etmek için kullanılırdı. Günümüzde, rengi ve belirtileri ile birlikte idrar kokusu, sağlıklı veya hasta olduğunuzu belirlemeye yardımcı olabilir. Koku birçok farklı yolla tanımlanabilir; örneğin, tatlı koktuğu gibi balık, amonyak veya alkol gibi de kokabilir.
 
 
İdrarın yoğun veya tuhaf kokmasına ne sebep olur? 
 
İdrarın hoş olmayan ve yoğun bir kokusu olmasının farklı nedenleri olabilir. Aşağıda idrarda yoğun kokuya neden olabilecek şeylere bazı örnekler verilmiştir.

Yiyecek ve ilaçlar idrar kokusunu etkileyebilir

İdrardaki koku ne yediğimizle yakından ilgilidir. Baharatlı yiyecekler idrarın daha yoğun kokmasına neden olabilirken; kuşkonmaz, kahve ve sarımsak daha farklı bir koku verir. Penisilin gibi ilaçlar da idrar kokusunu etkileyebilir. 
 
Ancak bu tamamen zararsızdır. İdrardaki koku, söz konusu yiyecek veya ilaç vücuttan atıldıktan sonra kaybolur. 

Su kaybı, yoğun idrar kokusuna neden olabilir.

Yeteri kadar su içmediğiniz zaman, idrar daha yoğun hale gelir ve bu, rengiyle kokusuna yansır. İdrar koyu ve yoğun bir kokuya sahipse, bu sıvı kaybının bir işareti olabilir. 
Düşük sıvı alımından kaynaklanan çok yoğun idrar genellikle yoğun kokar.  İdrar çok yoğunsa, mesane dokusunu da tahriş eder. Bu, sık sık tuvalete gitme ile sonuçlanan sıkışma belirtilerine neden olabilir. 
 
Su kaybına neden olan sağlık sorunları arasında yüksek ateş, böbrek hastalıkları, ishal ve kusma bulunur. Herkes su kaybedebilir ancak, bazı insanlar daha fazla risk altındadır. Çocukları, yaşlıları, kronik hastalık veya sağlık sorunları olan insanları bu kategoriye sokabiliriz. Kendinizde veya başkalarında su kaybından şüpheleniyorsanız, harekete geçmeniz önemlidir. Her zaman, sizin veya bakımını yaptığınız insanların yeteri kadar sıvı aldıklarından emin olun. 
 
Koyu ve bulanık olan yoğun kokulu idrar, idrar yolu enfeksiyonu veya Asemptomatik Bakteriüri (aşağıya bakın) ile karıştırılabilir.

İdrarda bakteri

Yakın geçmişte bilim insanları idrar yolunun kendine özgü mikro florası olduğunu keşfettiler. Bu, çoğu insanın idrarında küçük miktarlarda bakteri olduğu anlamına geliyor. Ancak bu oldukça normaldir ve herhangi bir rahatsızlığa neden olmaz. Bu floranın kompozisyonunu, kalımlı olup olmadığını ve başka istenmeyen bakterilerin neden olduğu enfeksiyonları önlemeye yardımcı olup olmayacağını belirlemek için araştırmalar devam ediyor.

İdrar kokuyorsa, idrar yolu enfeksiyonu olabilir.

Bazen, istenmeyen bakteri idrar yoluna girebilir ve bir enfeksiyona sebep olabilir - idrar yolu enfeksiyonu veya sistit. Buna, sıklıkla doğal olarak bağırsakta bulunan ve bazen üretraya girerek idrar yoluna kadar ilerleyen Escherichia coli bakterisi neden olur. Kadınlarda, idrar yolu veya mesane enfeksiyonu daha sık meydana gelir çünkü üretra daha kısadır ve anüse daha yakındır. 
 
Bakterilere ek olarak, virüsler veya mantarlar da bir enfeksiyona neden olabilir. İstilacı bakteri idrarda gelişir ve hızlıca çoğalarak enfeksiyona neden olur, bu da hoş olmayan bir kokuya neden olabilir. 
 
İdrar yolu enfeksiyonu veya sistit belirtileri şunları içerebilir:
 
  • idrar yaparken acı veya yanma hissi
  • daha sık idrara çıkma ve sıkışma hissi
  • idrarda kan izleri
  • koyu renkli bulanık veya yoğun kokulu idrar

Asemptomatik Bakteriüri’nin neden olduğu idrar kokusu

İdrar yolunda çok sayıda bakteri olması olasılığı da bulunmaktadır. Bakteriler genellikle farklı türlerdedir ve özellikle zararlı değildir. Bu, idrarın hoş olmayan kokuya sahip olması dışında, herhangi bir soruna neden olmadan bulunabilecekleri anlamına gelir.
 
Bu sorun Asemptomatik Bakteriüri (ASB) veya ‘dostane’ bakteri olarak bilinir. Bu bakteriler yaşlılarda, kadınlarda şeker hastalarında veya sonda kullananlarda daha yaygın olarak bulunur. Bu sorun genellikle antibiyotikler ile tedavi edilmez. Çünkü, floranın dengesi değiştirilirse, antibiyotik tedavisi uğraşması daha zor olan başka bakterilerin gelişmesine fırsat verebilir. 

Şeker hastaları ve idrarda koku

Şeker hastası ve kan şekeri düzeyi çok yüksek olanlar için, böbrekler aşırı şekeri idrar yolu ile vücuttan atar. Bu idrarın tatlı kokmasına neden olur. Yüksek kan şekerinin diğer belirtileri arasında çok susamak ve sık sık idrara çıkmak bulunur. Yüksek kan şekeri belirtileriniz varsa, doktorunuz ile görüşmelisiniz.

Yoğun idrar kokusu: Ne zaman doktoru görmelisiniz

İdrar kötü kokarsa, bu ille de bir şeyin yanlış olduğu anlamına gelmez. Fakat, idrar kokusu uzun süre kalırsa ve kaynağı belirli yiyecek veya ilaçlara dayanmıyorsa ve belirtiler hakkında endişeleniyorsanız, nedeni araştırılmalıdır. İdrarın rengi değiştiyse, idrar yaparken ağrı, hatta idrarda kan varsa, daha detaylı bir teşhis gereklidir. Endişeliyseniz, doktorunuz ile görüşmelisiniz.
 
Üreme organınızda kötü koku varsa, örneğin bu bakteriyel dengesizlik nedeniyle olabilir. Bunun nedenleri arasında aşırı hijyen, antibiyotik tedavisi veya sert sabunlar kullanmak olabilir.
 
Sağlıklı cilt enfeksiyona daha dayanıklıdır. Bu nedenle, cildin enfeksiyona karşı kendini koruma yeteneğini sürdürmek veya geliştirmek için üreme organı bölgesini temiz ve sağlıklı tutmak zorunludur. Hoş olmayan kokulardan kaçınmak için, sadece idrar yolu enfeksiyonundan nasıl kaçınacağınızı düşünmeniz yeterli değildir, aynı zamanda iyi bir cilt bakımı düzeni sürdürmeniz de gereklidir, ör. cildi iyi bir durumda tutan hassas bakım için tasarlanmış cilt bakımı ürünleri kullanmak gibi. 
 
Enfeksiyon riskini azaltmak için, şunları yapmak önemlidir:
 
  • Geçmişte idrar yolu enfeksiyonunuz varsa veya risk altında olarak değerlendirilmişseniz, özellikle dikkatli olun.
  • Su kaybetmemek için yeterli miktarda sıvı tüketin 
  • İdrara uzun süreli cilt temasından kaçınmaya çalışın (ör. çok miktarda idrar içeren ıslak idrar tutamama ürünleri)
  • Cildi kuru tutan malzemeler içeren ürünler kullanın (ör. idrarı ciltten uzak tutmak için nemi ürünün iç tabakasına emen ürünler).
  • Geride kalan idrar, idrar yolu enfeksiyonu riski taşıyabileceği için mesaneyi ve bağırsağı tamamen boşaltmayı kolaylaştıran tuvalet alışkanlıkları edinin. 
  • Tuvaletten sonra, önden arkaya doğru silme yaparak bakterilerin idrar yoluna geçmesini önleyin.
  • Dışkı ile kirlenen ürünleri derhal çıkarın - önden arkaya doğru. 
  • Dengesizlik ve tahrişe neden olabileceği için, üreme organları çevresindeki hassas bölgelerde sert sabunlar kullanmaktan kaçının. Her zaman düşük pH (pH 4,0-6,0) içeren cilt bakımı ve temizlik ürünlerini seçin. Bu özellikle yaşlanmış ve hassas ciltler için önemlidir. 
  • Hassas cildi temizlemek için TENA vücut temizleme kremini veya ıslak temizleme eldivenlerini, ekstra cilt koruması içinse TENA bariyer kremini kullanın. 
  • Temizlikten sonra, bakteriler nemli ortamlarda daha kolay büyüdükleri için yeni bir idrar tutamama ürünü giymeden önce cildi nazikçe kurulayın. Mümkünse havalandırın.

Bölge hemşiresi, üroterapist Josefine Grandin tarafından denetlendi, 15-10-2019

<< Makalelere geri dön